Ukochana Babcia - wywiad z rezyser Lee Sohyun

LEE SOHYUN

Koreanska rezyser filmowa. Do tej pory nakrecila cztery filmy: "The Storyteller" (2006), "Friends of Tibet" (2008), "Ibrahim�s House" (2010) oraz "Dear Grandma" (2016)- poruszajacy film o milosci babci i wnuczki, uhonorowany nagroda publicznosci na tegorocznym Seoul Independent Film Festival.

Czesc. Powiedz nam cos o sobie.

Czesc. Studiowalam rezyserie dzwieku w School of Film, TV & Multimedia na Korea National University of Arts. Sw�j pierwszy film dokumentalny, "Tashi Delek", stworzylam dzieki wsparciu The Korean Film Council. To historia mojego tybetanskiego przyjaciela, kt�rego poznalam podczas podr�zy. Potem powstal m�j pierwszy fabularny film kr�tkometrazowy �The Storyteller� pokazywany m.in. na Seoul Independent Film Festival, Puchon International Fantastic Film Festival, i REFEST Korea. Byl r�wniez filmem konkursowym na wloskim Santana International Film Festival. Potem zrobilam film dokumentalny o przypadkowym spotkaniu, a raczej o przeznaczeniu spotkania pomiedzy koreansko-japonska babcia, kt�ra uczyla sie jezyka koreanskiego, oraz palestynskim dziadkiem, kt�ry zarzadzal pensjonatem ("Ibrahim's House"). "Dear Grandma" to m�j czwarty film.

Czy zawsze chcialas zostac rezyserem?

Studiowalam rezyserie, ale kiedy ukonczylam uniwersytet stwierdzilam, ze nie jestem wystarczajaco dobra jako filmowiec i nie bede w stanie poswiecic sie temu w 100% i sie z tego utrzymac. Nigdy nie myslalam o zostaniu dokumentalista, ale moje zycie jest wypelnione momentami, kt�re po prostu chce uchwycic na tasmie.

Czy mozesz nam opowiedziec o "Dear Grandma" (�Ukochana Babcia�, "???? ? ?")? O czym jest film? Dlaczego zdecydowalas sie go zrobic?

Moja babcia w tym roku skonczyla 94 lata. Kazdy jej dzien jest przepelniony energia. Rano zamiata podw�rko, podlewa rosliny, przygotowuje sniadanie dla mnie i mojego wujka. Raz dziennie idzie na spacer po okolicy, dba o sw�j ogr�dek warzywny, a przy tym czesto m�wi mi, ze jest juz gotowa umrzec. W takich momentach jej nie rozumiem. Boje sie, ze moze zniknac w kazdej chwili, dlatego zaczelam spedzac z nia wiecej czasu.

Wiosna, kiedy babcia skonczyla 93 lata, wziela srodki nasenne zeby popelnic samob�jstwo. Kiedy obudzila sie dwa dni p�zniej stwierdzila, ze zn�w chce spr�bowac, m�wila, ze musi szybko umrzec.

Dlatego wlasnie zrobilam ten film, chcialam byc z nia jak najdluzej i pokazac jak piekna i cenna jest osoba. Z drugiej strony moja rodzina uwaza, ze babcia zyla juz wystarczajaco dlugo i licza na jej rychla smierc. Chcialam zabrac babcie do szpitala, ale moja rodzina nie zgadzala sie nawet na to. Pewnego dnia, m�j wujek, kt�ry mieszkal z babcia, nagle zmarl w wyniku wypadku. Czujac sie winna, ze zyje dluzej niz jej dzieci babcia zaczela pic, cos czego normalnie nie robi. Jej cialo slablo, juz nie byla tak energiczna jak wczesniej, a we mnie zaczal rosnac niepok�j, ze babcia w kazdej chwili moze mnie opuscic idac ta droga. Czy bede w stanie pom�c babci w jej ostatnich chwilach zycia?

Ogladajac film widzimy duzo milosci miedzy Toba, a twoja babcia, ale co bylo najtrudniejsze podczas tego projektu?

To kamera nam najbardziej przeszkadzala, wchodzila w relacje miedzy nami. Kiedy babcia byla smutna nie chcialam krecic dalej, ale musialam to robic. To bylo trudne, ale mam nadzieje, ze dzieki temu filmowi babcia nie bedzie pr�bowala znowu popelnic samob�jstwa.

Wiekszosc ludzi doswiadcza w zyciu jakis tragedii i zastanawialam sie jak przezwyciezyc traume po nich? Pomyslalam o opowiadaniu. M�j film jest o pieknie zycia.

Twoja babcia moze byc symbolem najstarszych mieszkanc�w Korei. Ludzie z innej epoki, kt�rzy zyja samotne i monotonne. Ich zycie wymaga duzo cierpliwosci...

Nie sadze, zeby babcia i inne starsze osoby mialy inne wartosci i zycie niz mlodsze pokolenia. Na pewnym etapie wszyscy doswiadczamy lub doswiadczymy samotnosci i monotonni.

Ten film to pamietnik wideo stworzony przez wnuczke, co babcia sadzi o tym projekcie?

Babcia jest zadowolona z tego filmu, ale nie jestem pewna, czy rozumie o czym on jest. Jest szczesliwa ogladajac go, bo widzi zmarlego syna, jest r�wniez gl�wna bohaterka filmu, co tez sprawia jej przyjemnosc.

Jak dlugo trwaly prace nad filmem, jak wygladal ten proces?

Zajelo to trzy lata. Dwa lata filmowania i rok edycji material�w. Nie spodziewalam sie, ze proces bedzie az tak dlugi, najtrudniejsze bylo uzyskanie funduszy na projekt.

Dla kogo jest Tw�j film?

Po pierwsze dla mojej babci. Chce jej pokazac, ze jej zycie jest piekne i wartosciowe. Po drugie dla ludzi, kt�rzy maja podobne doswiadczenia do moich, lub tych, kt�rzy wlasnie pozegnali czlonka rodziny. M�j film moze ich pocieszyc.

Czy masz idoli, rezyser�w, kt�rych podziwiasz?

Uwielbiam iranskiego rezysera Abbas'a Kiarostami. Jego filmy pokazuja jak w nawet najtragiczniejszych momentach zycia odnalezc szczescie i humor. Lubie taki punkt widzenia.

Nad jakim projektem obecnie pracujesz?

W tym momencie nie pracuje nad zadnym wiekszym projektem.

Tworzysz filmy dokumentalne, ale czy myslalas moze nad nakreceniem filmu fabularnego?

Niezaleznie od srodka wyrazu, czy to jest ksiazka, zdjecie, obraz, czy film, mysle, ze kazda historia ma wlasny spos�b opowiedzenia jej, niekt�re tematy bardziej pasuja do film�w fabularnych. Nie wiem nad czym bede pracowac w przyszlosci, ale chcialabym spr�bowac nakrecic film aktorski, jezeli tylko historia bedzie pasowac do takiego sposobu prezentacji.

Jakie sa twoje plany i marzenia na najblizsze lata?

Ze zdrowiem mojej babci jest coraz gorzej, wkr�tce skonczy 95 lat. Chcialabym spedzic z nia jak najwiecej czasu, kt�rego nie zostalo nam juz wiele.

Dziekuje za poswiecony czas.

Dziekuje bardzo.

***

Pewnego dnia babcia Lee Sohyun postanowila popelnic samob�jstwo. Ten poruszajacy film nie jest jednak o tym, ale o wielkiej milosci babci i wnuczki. O tym jak niesamowita osoba jest tytulowa babcia rezyserki i jak pozornie daleko jej do pr�b samob�jczych. Wchodzimy w rutyne bohaterki, za posrednictwem wnuczki zaczynamy zadawac pytania pr�bujac zrozumiec staruszke. Mimo wielu lat spedzonych razem okazuje sie, ze tak naprawe autorka niewiele wie o babci i dopiero teraz na nowo ja poznaje.

Ten film porusza i przypomina o uniwersalnosci ludzkich doswiadczen. Ta koreanska babcia jest taka sama jak polska, czy kazda inna na calym swiecie. Okazuje sie, ze prawdziwe zycie to nie ciagle radosci czy tragedie, ale raczej po prostu ciag relacji z innymi ludzmi, bez kt�rych zaskakujaco latwo sie nudzic, zwlaszcza gdy jestes stary.